Johannes Hus (±1369 - 1415)

Johannes Hus werd tussen 1364 en 1375 geboren in Husinec, een klein boerendorp in Zuid-Bohemen. Hij was van eenvoudige komaf.

Husinec

Husinec, geboortehuis Johannes Hus

Hus was nog jong toen zijn vader overleed en werd dus voornamelijk door zijn moeder opgevoed, in bittere armoede overigens. Moeder Hus heeft desondanks alles gedaan om haar zoon een goede toekomst te geven. En, hoe moeilijk het haar ook viel, zij zorgde er voor dat Hus naar de Latijnse school in Prachatice kon gaan.

Prchatice, dit was de Latijnse school waar Johannes Hus naar toe ging

Prachatice, Latijnse school

Daarna vervolgde Hus zijn opleiding aan de Karelsuniversiteit in Praag. Hij was toen 17 jaar oud. Daar kreeg Hus ook inzage in de geschriften van John Wycliff die veel voor hem zouden gaan betekenen. En vooral de Bijbel werd hem dierbaar. Hus besefte dat de leer van de roomse kerk niet overeenkwam met de leer van de Bijbel. Vooral de misdragingen, zoals drankmisbruik, corruptie, seksueel misbruik en uitbuiting van de leken van en door de roomse geestelijkheid, waren hem een doorn in het oog. Hij kwam tot de overtuiging dat de kerk terug moest naar de normen en waarden zoals die door Jezus Christus waren ingesteld; zonder rijkdom, pracht en praal; zonder onderdrukking van de armen, maar juist zorg dragen voor elkaar, gedreven door onderlinge liefde.

In 1400 werd Hus, naast docent van de Karelsuniversiteit, ook tot priester gewijd. Hij was zeer geliefd bij zijn studenten en zijn parochianen, ondanks zijn scherpe uitlatingen t.a.v. de dwalingen van de kerk.

Praag, Karelsuniversiteit

Karelsuniversiteit

In 1402 werd hij voorganger van de Bethlehemkapel die onder zijn leiding uitgroeide tot een ‘Reformatorische’ beweging. Hij preekte in het Tsjechisch i.p.v. in het Latijn, wat in die tijd zeer ongebruikelijk was. Het ‘gewone’ volk verstond eindelijk weer de taal van de Bijbel. Het belangrijkste onderdeel van de erediensten was dan ook het uitleggen van de Bijbel. Deze gemeente groeide in korte tijd uit tot ruim 3000 zielen….

Praag, Bethehemkapel. Op deze plaatst stond oorsproknelijk ook de Bethlehemkapel. Restanten zijn nog steeds zichtbaarin het oudste deel van dit gebouw. Zoals de preekstoel en muurschilderingen.

Praag, Bethlehemkapel

Interieur Bethlehemkapel in Praag. Hier was Johannes Hus predikant in de reformatorische leer. Op de muur zijn mooie schilderingen te vinden die betrekking hebben op Jan Hus.

Praag, Bethlehemkapel

Een heel interessant museum over het leven van Jan Hus, de voorloper van de Reformatie.

Praag, Bethlehemkapel museum

Mooie afbeelding van Johannes Hus in het Hus museum in Praag.

Praag, Bethlehemkapel museum 'Jan Hus'

Hus’ preken werden overal bekend. Ze waren ‘revolutionair’ in die tijd. Indringend waarschuwde hij de geestelijkheid voor hun uitbuiting en hun ontuchtige levenswandel want zo konden zij onmogelijk het Koninkrijk van God binnen gaan!

Hus kreeg in eerste instantie zelfs steun van de aartsbisschop en de koning, maar onder meer de paus(en!!) en kardinalen, die hun invloed zagen slinken, keerden zich fel tegen de leer van Hus. Hus kreeg een verbod om nog langer te preken in de roomse kerken en de boeken van John Wycliff werden in de ban gedaan, en zelfs verbrand. Toen Hus zich krachtig ging verzetten tegen de aflaathandel, ontspoorde de tegenstand en in 1412 werd de ‘Grote Banvloek’ uitgesproken over Hus. Hierdoor kwam het maatschappelijke leven in Praag tot stilstand. Er kon geen handel meer worden bedreven en Hus moest vluchten voor zijn leven. Hij verbleef enkele jaren bij vrienden. Het kerkelijke proces (ketterproces) tegen Hus begon in 1414 tot aan zijn dood in 1415. Vast stond dat Hus en zijn leer vernietigd moest worden….

Tsjechië, Krakovec. Dit was ooit een mooi kasteeltje 'Kasteel Krakovec'. Hier genoot Johannes Hus geruime tijd bescherming bij vrienden omdat de banvloek over hem was uitgesproken.

Krakovec, Ruïne Kasteel Krakovec

Op 6 juli 1415 werd Hus veroordeeld tot de brandstapel. Voor de laatste keer kreeg Hus de gelegenheid om zijn ‘dwalingen’ te herroepen. Maar Hus reageerde: “…O God, U bent mijn getuige! In de waarheid van het Evangelie, zoals ik geschreven, geleerd en gepreekt heb, wil ik vandaag vrolijk sterven…” Zijn laatste woorden die uit het hoog oplaaiende voor weerklonken waren: “…Onze Vader Die in de hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd…”

Op deze plaats in Konstanz werd Johannes Hus levend verbrand omdat hij zijn geloof niet prijs wilde geven. Met vreugde trad hij zijn dood tegemoet.

Konstanz, Monument verbranding Hus

Afbeelding van de Hus op de brandstapel afkomstig uit de Bethlehemkapel

Verbranding Hus

Praag was in de Middeleeuwen het centrum van Europa. Hiermee was Praag ook een wereldstad. Het bekende plein is inmiddels wereldberoemd vanwege haar bijzonder klok op het oude raadhuis. Maar vooral het zogenaamde Hus Monument trekt vooral onze aandacht.

Praag, Plein met monument Johannes Hus

Praag was in de Middeleeuwen het centrum van Europa. Hiermee was Praag ook een wereldstad. Op het bekende plein staat het zogenaamde Hus Monument. Tevens de monumentale Tynkerk

Monument Johannes Hus met Tynkerk

Het Hus Monument in Praag. Hus wordt nog altijd geëerd in Tsjechië. Elk jaar wordt Hus' sterfdag / martelaarschap herdacht. Op de 6e juli is het dan ook een nationale 'feest'dag.